قانون دوبلین یا دابلین (به انگلیسی: Dublin Regulation)، بیان میکند که پناهجویان باید در اولین کشور امنی که وارد شدند اعلام پناهندگی نمایند.وحق انتخاب کشوردیگر راندارند.
فقط افراد زیر سن قانونی شامل این قانون نمیباشند و تنها وقتی در کشورهای دیگری تقاضای پناهندگی داده باشند بهآن کشور پس فرستاده میشوند.
کسی که در یک یا چند کشور اروپایی اثرانگشت داشته باشد درهر کشور که تقاضای پناهندگی کند به اولین کشوری که در آنجا اثر انگشت داشته باشد، بازگردانده میشود.
تاریخچه قانون دوبلین
این معاهده در ۱۹۹۷/۰۶/۱۵ بین ۱۲ عضو سابق آن در شهر دوبلین پایتخت کشور ایرلند به تصویب رسید و از اول سپتامبر ۱۹۹۷ به اجرا درآمد.در راستای تکمیل و بروزرسانی این توافق، قرارداد دیگری در ۲۰۰۳/۰۲/۱۸ به توافق اعضای اتحادیه اروپا رسید که از ۲۰۰۳/۰۳/۰۱ به اجرا گذاشته شد.
این قرارداد با نام دوبلین ۲ جایگزین قرارداد قبلی گردید.
قانون دوبلین ۲ و تغییرات آن
قانون دوبلین ۲ از زمان اجرا تا به حال یکی از مهمترین چالشهای حقوقی در دادگاههای اروپا و کمیسیون اروپا درخصوص نحوۀ اجرای این قانون بودهاست.
اجرای قانون دوبلین ۲ عملاً باعث شده بودمسائل حقوق بشری درحاشیه قرارگرفته و در پروسه اجرایی کمرنگ و حتی مغایر با آن قرار بگیرد.
از جمله این قوانین که مورد توجه دادگاههای اروپا سازمانها و وکلای پناهندگی بوده
موضوع شرایط واستانداردهای کمپهای پناهندگی در بعضی از کشورهای اروپایی ازجمله یونان، مالتا، ایتالیا، اسپانیا، لهستان، مجارستان و چک وسایر کشورهایی بودهاست
کهاستانداردهای مغایر قوانین اروپا درخصوص شرایط مراکزاسکان پناهجویاندارند.
نحوۀ اجرای این پیمان و کمبودهای این قانون باعث نقض حقوق بشر افراد زیادی شدهاست.
بیشترین نقدی که براین قانون وجود دارد درتفسیر موضوع برگرداندن متقاضی بهکشور اولیه استکه میتواندباعث نقض قوانین کلی حقوق بشری اروپا گردد.
قانون دوبلین ۳ و تغییرات آن
قانون دوبلین ۳ شرایط پذیرش ونحوه رسیدگی به درخواست پناهجویانی که ازیک کشور عضو پیمان دوبلین درخواست خود را ارائه کردند اما ازکشور دیگری سابقه درخواست یا ویزا داشتهاند راتعریف میکند.
این قرارداد مشخص مینماید کدام کشور مسئول رسیدگی به درخواست پناهندگی رادارد و درکدام حالت باید پناهنده به کشور دیگر عضو اتحادیه اروپا بازگردانده میشود.
یک بانک اطلاعاتی به نام EURODAC برای ثبتاثرانگشت متقاضیانپناهندگی نیز وظیفه داردتا شناسائی متقاضیان پناهندگی که قبلاً درکشور دیگری در اتحادیه اروپا درخواست پناهندگی داده بودهاند راتسهیل کند.
درقرارداد دوبلین ۳ سعی بر آن بودهاست تا مسائل حقوقبشری به ویژه کودکان، بیماران و افراد آسیبپذیر، خانوادهها و عدم جدایی اعضای خانواده ازهم بیشتر درنظر گرفتهشود.
اگرچه بسیاری ازسازمانهای مربوط بهامور پناهندگی ازاجرای این قانون و نحوه آن باتوجه به وجودبندهای مشخص قیدشده ابراز نگرانی میکنند.
کارشناس سایت: تینا رضاخان